Sığırlarda çiçek hastalığı

Aksaray Veteriner Hekimleri Odası Başkanı Önder Yıldız yaptığı yazılı açıklamada İlimizde de görülen sığırların çiçek hastalığı ile ilgili vatandaşlarımızın uyanık olmaları ve hastalığın sürüye bulaşmaması ve bulaştığında da ne yapması gerektiği ile ilgili bilgiler verilmiştir.
Ülkemizde şimdiye dek görülmeyen bu hastalık güney doğu bölgemizde görülünce basın tarafından Afrika Hastalığı adı verildi. Asıl adı “Sığırların Nodüler Ekzantemi” dir. Ülkemizde “ihbarı mecburi hastalıklar” listesinde yer alır.

Hastalık yumrulu deri hastalığıdır. Etkeni koyun-keçi çiçek virusu ile aynı gruptan bir virusturİlk olarak 1929 yılında Afrika’nın güney bölgelerinde daha sonra Mısır ve İsrail’de de salgınlar yapmıştır.

Hastalık deri üzerinde şişliklerle görülür. Aynı şişlikler iç organlarda da oluşur. Sütün birdenbire azalması, şiddetli düşkünlük hali, gebelerde yavru atma, hızla zayıflama, topallık ile kendini gösterir. Hastalık sokucu sineklerle bulaştırılır. Doğrudan temas da bulaşma yoludur. Ağız ve burundan gelen akıntılarla veya süt ile temas bulaşma kaynağı olabilirse de hastalığın sokucu, kan emici sineklerle bulaşması başlıca yayılma yoludur.

Hastalığın yayılması %3-85 olarak bildirilmektedir. Ölüm oranı düşüktür Ölüm oranı %3 olarak bildirilse de ikincil enfeksiyonlarla bu oran yükselebilmektedir. Kuluçka dönemi 2-5 haftadır. Ergin sığırlar biraz daha dayanıklı olup, buzağılar çok hassastırlar. Baş, boyun, merme çevresi ve ayaklarda sert şişlikler kendini gösterir. Ayrıca, karaciğer, işkembe, dalak, akciğer ve sindirim yolunda bu şişkinliklerin aynısı oluşur. Hastalık böcek ısırması, kurdeşen, deri tüberkülozu, nokra ve benzer deri hastalıklarıyla karışabilir. Tam olarak serolojik testler veya virus izolasyonu ile kesin teşhis yapılır.

Hastalığın tedavisi yoktur. İkincil enfeksiyonlar için antibiyotik kullanılabilir. Uzun bir süre içerisinde tedavi mümkündür.

Hastalıktan korunma için iki yöntem vardır. Birincisi sineklerle mücadele, ikincisi ise aşılamadır.

Hastalıktan korunmada bilinen tüm biyogüvenlik uygulamaları tamamen yerine getirilmelidir. Örneğin; hayvan nakillerinin kontrol altına alınması, karantina, temizlik, dezenfeksiyon, hastalıktan dolayı kesilen hayvanların imhası gibi önlemler ihmal edilmemelidir.

Hastalık sığırlarda görülen bir viral hastalık olarak bilinir. Ama; aynı zamanda zoonoz’dur. Yani insanlara da bulaşma ihtimali vardır. Bu yüzden gerek patlamış şişliklerden gelen akıntılar, gerekse ağız, burun ve göz akıntılarından sakınmak, antiseptik, dezenfektan, deterjan kullanmayı ihmal etmemek gerekir. Virusun yara kabukları içerisinde 35-40 gün canlı kalabildiği saptanmıştır.